Działania na rzecz rozwoju Zakopanego
W pierwszych latach istnienia Towarzystwa specjalną pozycję stanowi działalność Towarzystwa na terenie samego Zakopanego. Miejscowość ta w siedemdziesiątych latach ubiegłego stulecia stała na niższym poziomie urządzeń i kultury niż dzisiaj najbardziej zapadłe wsie na Podhalu. Dla ludzi, zblazowanych kulturą i życiem miejskim mogło to mieć i miało niewątpliwy urok, nie mogło jednak stanowić podstawy do rozwinięcia się w miejscowość klimatyczną. Zacofanie ówczesnych mieszkańców i uparty wiejski konserwatyzm nie sprzyjały postępowi. To też Towarzystwo wzięło na siebie obowiązek i ciężar zarazem, aby uprzystępniając społeczeństwu Tatry, stworzyć u ich stóp bazę, tak, jak miały ją wówczas i mają dziś poszczególne grupy Alp. Kto zna dzisiejsze Zakopane, patrząc nawet na starą część miejscowości w okolicach starego kościoła i początku ulicy Kasprusie nie może mieć nawet wyobrażenia czym było Zakopane w owym czasie. Choć może się to wydawać dziś dziwne, Towarzystwo rozpoczęło w Zakopanem od naprawy dróg do Kuźnic, Jaszczurówki, dolnej części Krupówek, naprawiło w późniejszych latach jezdnię w górnej części Krupówek, układało chodniki na Krupówkach i na Kasprusiach, umieszczało ławki na ścieżkach spacerowych, a nawet oświetlało Zakopane. Dzięki staraniom Towarzystwa założony został urząd pocztowy w Zakopanem, a w 1882 roku zbudowało Towarzystwo własnym kosztem linię telegraficzną z Nowego Targu do Zakopanego z obowiązkiem konserwacji jej przez pierwszych 10 lat i złożeniem ówczesnemu rządowi austriackiemu gwarancji dochodowości urzędu telegraficznego.
Już w 1874 roku założyło Towarzystwo w wynajętym domu ,,Kasyno”, rodzaj domu uzdrowiskowego, z biblioteką i czytelnią czasopism, stanowiące punkt zborny dla gości i kuracjuszy. W 1882 roku własny ,,Dwór Tatrzański” (obecnie Dworzec Tatrzański), który z powodu swej szczupłości w 1893 roku został znacznie rozbudowany. Duża biblioteka, zawierająca 2 400 tomów, urządzane imprezy i zabawy, uczyniły z Dworca Tatrzańskiego centralny punkt Zakopanego. W 1900 roku Dworzec Tatrzański spłonął, lecz w 1903 roku stanął nowy budynek Dworca Tatrzańskiego, istniejący po dziś dzień…Staraniem Towarzystwa, przeforsowanym w ówczesnym galicyjskim Wydziale Krajowym, wykończono w 1904 roku obecną szosę do Morskiego Oka,……Dzięki staraniom Towarzystwa i przy olbrzymim wysiłku finansowym z jego strony została założona w Zakopanem, Szkoła Snycerska, późniejsza Państwowa Szkoła Przemysłu Drzewnego w Zakopanem, mająca dla rozwoju Zakopanego kapitalne znaczenie. Towarzystwo wybudowało na własnym gruncie budynek dla tej szkoły w 1882 roku, udzielało poparcia finansowego i parokrotnie rozbudowywało. Około 1900 roku uczyło w niej już 18 nauczycieli, a wyzwoliła ona w tym okresie ponad 300 uczniów, z których wielu objęło stanowiska nauczycieli szkół zawodowych. W pierwszych 30 latach istnienia Towarzystwa, zanim szkoła poszła pod całkowitą opiekę rządu, Towarzystwo wydało na jej utrzymanie ponad 56 000 koron ówczesnej waluty austriackiej tj. 11% wszystkich swych dochodów, co odpowiada kwocie co najmniej 70 do 80milionów złotych obecnej wartości.
Bohdan Małachowski – WIERCHY – rok osiemnasty – Kraków 1948
<< 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12